Η θέση της οικογένειας στο Ισλάμ

Η μέριμνα του Ισλάμ όσον αφορά την ευημερία μιας οικογένειας μπορούν να συνοψιστούν στα παρακάτω σημεία:

  1. Το Ισλάμ τονίζει την αρχή του γάμου για τη διαμόρφωση μιας οικογένειας και τον θεωρεί ως μια από τις πιο αξιέπαινες πράξεις, καθώς επίσης και ως μια από τις πρακτικές των προφητών και αγγελιαφόρων του Αλλάχ. Ο Προφήτης (r) είπε σχετικά μ’ αυτό: «Κάποιες φορές νηστεύω και κάποιες όχι. Προσεύχομαι τη νύχτα και επίσης κοιμάμαι, και παντρεύομαι γυναίκες. Επομένως, όποιος δεν ακολουθεί τις πρακτικές μου δεν είναι από τους αληθινούς οπαδούς μου.» (Σαχίχ Αλ-Μπουχάρι: 4776, Σαχίχ Μόσλεμ: 1401)
  • Ανάμεσα στις αμέτρητες και σπουδαίες ευλογίες που έχει εναποθέσει ο Αλλάχ σε μας, αναφέρει το Κοράνιο, είναι η αγάπη και η τρυφερότητα που έχει θέσει μεταξύ δύο συζύγων: «Και από τα Σημεία Του είναι και το ότι έπλασε για σας συζύγους από εσάς τους ίδιους, για να βρείτε ειρήνη και ανάπαυση σ’ αυτές, και έχει θέσει μεταξύ σας στοργή και έλεος. Στ’ αλήθεια, σ’ αυτό υπάρχουν Σημεία για τους ανθρώπους που συλλογίζονται.». (Σούρατ Αρ-Ρουμ, 30:21)
  • Το Ισλάμ επιβάλλει στους οπαδούς του να παντρεύονται και να κάνουν το γάμο εύκολο για όποιον τον αναζητά, ώστε να διαφυλάξουν την αγνότητά τους, όπως είπε ο Προφήτης (r), «Υπάρχουν τρεις άνθρωποι τους οποίους ο Αλλάχ θα βοηθήσει σίγουρα.». Ανάμεσα σε αυτούς τους τρεις αναφέρεται, «ένας άνθρωπος που θέλει να παντρευτεί προκειμένου να διατηρήσει την αγνότητά του.». (Σούνναν Ατ-Τίρμιδι: 1655)
  • Δίνει επίσης εντολή στους νέους άνδρες να παντρευτούν, καθώς ο γάμος είναι η σωστή πορεία δράσης που θα τους βοηθήσει να ελέγχουν τις έντονες σεξουαλικές τους παρορμήσεις και να βρουν ηρεμία στις συζύγους τους.
  1. Έχει δείξει σεβασμό σε κάθε μέλος της οικογένειας, άνδρα ή γυναίκα το ίδιο

Έχει αναθέσει στους γονείς τη μεγάλη ευθύνη της ανατροφής των παιδιών τους. Ο Αμπντ Αλλάχ ιμπν ‘Ομάρ διηγήθηκε ότι άκουσε τον Αγγελιοφόρο του Αλλάχ (r) να λέει, «Κάθε ένας από εσάς είναι φύλακας και υπεύθυνος για όσους έχει υπό την κηδεμονία του. Ο ηγεμόνας είναι φύλακας των υπηκόων του και υπεύθυνος γι’ αυτούς• ο σύζυγος είναι φύλακας της οικογένειάς του και είναι υπεύθυνος γι αυτήν• μια γυναίκα είναι φύλακας του σπιτιού του συζύγου της και είναι υπεύθυνη γι’ αυτό, και ο δούλος είναι φύλακας της ιδιοκτησίας του κυρίου του και είναι υπεύθυνος γι’ αυτήν.» (Σαχίχ Αλ-Μπουχάρι: 853• Σαχίχ Μόσλεμ: 1829).

  1. Ενθαρρύνει τα παιδιά να τιμούν τους γονείς τους και τα διατάζει να εκφράζουν το σεβασμό και την εκτίμησή τους σε αυτούς, να τους φροντίζουν και να τους δείχνουν την οφειλόμενη υπακοή μέχρι τον θάνατό τους.

Ανεξαρτήτως πόσο μεγάλωσε ένας γιος ή μια κόρη, έχουν καθήκον να υπακούν τους γονείς τους και να τους δείχνουν καλοσύνη. Πράγματι, το Κοράνιο θεωρεί την υπακοή κάποιου στους γονείς του αξιέπαινη πράξη λατρείας και προειδοποιεί τους πιστούς να μην είναι αγενείς με τους γονείς τους, ούτε καν λέγοντάς τους κάποια ασεβή λέξη: «Και ο Κύριός σου διέταξε να μην λατρεύετε κανέναν εκτός Αυτού. Και (διέταξε) την καλοσύνη προς τους γονείς. Αν ένας απ’ αυτούς, ή και οι δύο, φθάσουν σε μεγάλη ηλικία κατά την διάρκεια της ζωής σου, να μην τους πεις ούτε ‘Ωχ’ (δηλ. καμιά λέξη που να δηλώνει έλλειψη σεβασμού ούτε καν ‘Ωχ’), ούτε να τους φωνάξεις, αλλά να τους πεις καλά λόγια.». (Σούρατ Αλ-Ισρά’, 17:23)

  1. Διατάζει τους γονείς να εξασφαλίζουν τα δικαιώματα των παιδιών τους και τους παροτρύνει να δαπανούν για αυτά ισότιμα και να τα αντιμετωπίζουν δίκαια σε όλα τα προφανή θέματα.
  2. Κατευθύνει τους Μουσουλμάνους να διατηρούν τους δεσμούς συγγένειας, διατηρώντας επαφή με τους συγγενείς τους από την πλευρά και των δύο γονέων και δείχνοντάς τους καλοσύνη.

Στους συγγενείς αυτούς συμπεριλαμβάνονται θείες και θείοι από την πλευρά και του πατέρα και της μητέρας και τα παιδιά τους. Πράγματι, το Ισλάμ θεωρεί τη διατήρηση δεσμών συγγένειας ως μία από τις πιο αξιέπαινες πράξεις, προειδοποιεί ενάντια στην αποκοπή αυτών των δεσμών και θεωρεί την πράξη αυτή μεγάλη αμαρτία. Ο Προφήτης (r) είπε, «Το άτομο που αποκόπτει τους δεσμούς συγγένειας δεν θα εισέλθει στον Παράδεισο.» (Σαχίχ Αλ-Μπουχάρι: 5638, Σαχίχ Μόσλεμ: 2556)

Η Θέση των Γυναικών στο Ισλάμ

Το Ισλάμ έχει τιμήσει τις γυναίκες και τις έχει απελευθερώσει από την υποδούλωση και την υποταγή στους άνδρες. Τις έχει, επίσης, απαλλάξει από το να είναι ένα φθηνό αγαθό χωρίς κανένα σεβασμό ή τιμή. Παραδείγματα του σεβασμού που δείχνει το Ισλάμ στις γυναίκες είναι τα εξής:

  • Το Ισλάμ τους χορηγεί το δικαίωμα στην κληρονομιά, κατανέμοντάς τους ισότιμα μερίδια με τους άνδρες, τα οποία μερικές φορές διαφέρουν, υπό ορισμένες συνθήκες, ανάλογα με τη σχέση τους με τους άλλους και τις οικονομικές υποχρεώσεις που πρέπει να εκπληρώσουν. Ενώ οι άνδρες υποστηρίζουν την οικογένεια ως θρησκευτική υποχρέωση, οι γυναίκες δεν υποχρεούνται να ξοδέψουν δεκάρα.
  • Καθορίζει απόλυτη ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών σε διάφορα θέματα, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών συναλλαγών. Όπως είπε ο Προφήτης (r), «Οι γυναίκες είναι τα δίδυμα μισά των ανδρών.». (Σούνναν Άμπου Νταούντ: 236)
  • Τους χορηγεί το δικαίωμα να επιλέγουν τους συζύγους τους και θέτει σε αυτές ένα μεγάλο μέρος της υποχρέωσης ανατροφής των παιδιών τους, όπως είπε ο Προφήτης (r), «Μια γυναίκα είναι φύλακας του σπιτιού του συζύγου της και υπεύθυνη για αυτό.». (Σαχίχ Αλ-Μπουχάρι: 853, Σαχίχ Μόσλεμ: 1829)
  • Τους παρέχει το δικαίωμα να κρατήσουν το πατρικό τους όνομα. Στο Ισλάμ, μια γυναίκα δεν αλλάζει το επίθετό της με εκείνο του συζύγου της μετά το γάμο, όπως είναι συνηθισμένο σε πολλά μέρη του κόσμου• αντίθετα, διατηρεί το πατρικό της όνομα, και συνεπώς την ανεξάρτητη προσωπικότητά της.
  • Καθιστά καθήκον του άντρα να δαπανήσει για τις γυναίκες που έχουν το δικαίωμα της υποστήριξής του, όπως τη σύζυγο, τη μητέρα και τις κόρες του, χωρίς να επιχειρεί στο ελάχιστο να τους υπενθυμίζει τις χάρες του.
  • Τονίζει τη σημασία της παροχής βοήθειας στις αδύναμες γυναίκες που έχουν ανάγκη στήριξης, ακόμα και αν δεν είναι συγγενείς κάποιου, και καλεί τους Μουσουλμάνους να συμμετάσχουν σε μια τέτοια ευγενή πράξη, θεωρώντας τη μια από τις πιο αξιέπαινες πράξεις στα μάτια του Αλλάχ. Ο Προφήτης (r) είπε: «Το πρόσωπο που φροντίζει μια χήρα ή ένα φτωχό άτομο είναι σαν πολεμιστής που παλεύει στο Δρόμο του Αλλάχ, ή σαν αυτόν που εκτελεί προσευχές όλη τη νύχτα χωρίς νωθρότητα, ή σαν αυτόν που νηστεύει κάθε μέρα.» (Σαχίχ Αλ-Μπουχάρι: 5661• Σαχίχ Μόσλεμ: 2982).

Γυναίκες στις οποίες το Ισλάμ επιβάλλει να δίδεται ιδιαίτερη φροντίδα

Η Μητέρα: Ο Άμπου Χουράιρα t αφηγήθηκε πως κάποιος άνδρας ρώτησε κάποτε τον Προφήτη (r), «Ποιος έχει το μεγαλύτερο δικαίωμα της καλύτερης συντροφιάς μου;», «Η μητέρα σου», απάντησε. Ο άνδρας είπε, «Μετά ποιος;». Ο Προφήτης (r) είπε [ξανά]: «Η μητέρα σου.». Ο άνδρας ξαναρώτησε, «Μετά ποιος;». Ο Προφήτης (r) είπε [ξανά]: «Η μητέρα σου.». Ο άνδρας ξαναρώτησε, «Μετά ποιος;». Ο Προφήτης (r) είπε, «Μετά ο πατέρα σου.». (Σαχίχ Αλ-Μπουχάρι: 5626• Σαχίχ Μόσλεμ: 2548).

Η Κόρη: Ο ‘Ούκμπα ιμπν ‘Άμιρ αφηγήθηκε πως άκουσε τον Αγγελιαφόρο του Αλλάχ (r) να λέει, «όποιος έχει τρεις κόρες και παραμένει υπομονετικός στη φροντίδα τους, τους παρέχει φαγητό και τις ντύνει από τα χρήματά του, αυτές θα είναι ασπίδες για εκείνον από το Πυρ της Κολάσεως την Ημέρα της Ανάστασης.» (Σούνναν Ιμπν Μάτζα: 3669)

Η Σύζυγος: Η Αΐσα αφηγήθηκε πως ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ (r) είπε, «Οι καλύτεροι ανάμεσά σας είναι οι πιο ευγενείς απέναντι στις συζύγους τους, κι εγώ είμαι ο πιο ευγενής ανάμεσά σας απέναντι στις συζύγους μου.» (Σούνναν Ατ-Τίρμιδι: 3895)

Το Ισλάμ θεωρεί τη σχέση μεταξύ άνδρα-γυναίκας συμπληρωματική, ο καθένας αλληλοσυμπληρώνει τον άλλον, καθένας από τους οποίους διορθώνει τα ελαττώματα του άλλου για την οικοδόμηση της Μουσουλμανικής κοινωνίας.

Δεν υπάρχει θέση για διαμάχη μεταξύ των δύο φύλων

Η διαμάχη μεταξύ ανδρών και γυναικών έληξε με είτε οι άνδρες να κερδίσουν την εξουσία υπέρ των γυναικών, όπως σε προ-ισλαμικές κοινωνίες, είτε οι γυναίκες να επαναστατούν ενάντια στην έμφυτη φυσική προδιάθεσή τους, όπως σε άλλες μη μουσουλμανικές κοινωνίες που έχουν απορρίψει τους νόμους του Αλλάχ.

Αυτό συνέβη μόνο ως αποτέλεσμα της απόρριψης της καθοδήγησης του Αλλάχ. Όπως αναφέρει το Κοράνιο, «Και να μην εύχεστε για πράγματα στα οποία ο Αλλάχ έχει κάνει κάποιους να υπερτερούν έναντι άλλων. Για τους άνδρες υπάρχει αμοιβή για ό,τι έκαναν, και (ομοίως) για τις γυναίκες υπάρχει αμοιβή για ό,τι έκαναν, και να ζητάτε από τη Χάρη του Αλλάχ. Στ’ αλήθεια ο Αλλάχ είναι Παντογνώστης για όλα τα πράγματα.». (Σούρατ Αν-Νισά’, 4:32) Πράγματι, το Ισλάμ έχει τιμήσει τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες, και έχει κατανείμει στον καθένα τους διακριτά χαρακτηριστικά και ρόλους με τα οποία πρέπει να αγωνιστούν να κερδίσουν τις αμοιβές του Αλλάχ και την ευαρέστησή Του. Δεν δείχνει προτίμηση σε κανένα από τα δύο φύλα• αντίθετα, σκοπεύει να προάγει την ευημερία του ατόμου γενικά και της κοινωνίας σαν σύνολο.

Συνεπώς, δεν υπάρχει στο Ισλάμ τέτοιο πράγμα όπως η διαμάχη μεταξύ των δύο φύλων• δεν υπάρχει ανάγκη έντονης αντιπαλότητας ανάμεσά τους για εγκόσμιες επιδιώξεις • ούτε υπάρχει ανάγκη έναρξης επίθεσης από κάποιο από αυτά τα δύο φύλα εναντίον του άλλου προσπαθώντας να το υποτιμήσει, να το δυσφημίσει, να το βλάψει, να το επικρίνει ή να βρει τα σφάλματά του.

Όλα αυτά είναι μάταια από την άποψη του Ισλάμ και αποτελούν μια παρεξήγηση της άποψης του Ισλάμ για τους ρόλους που έχουν ανατεθεί σε κάθε ένα από αυτά. Στο Ισλάμ, το καθένα από αυτά έχει ένα μερίδιο, σύμφωνα με αυτά που έχουν κερδίσει τόσο σε υλικούς όσο και πνευματικούς όρους. Αντί να ζηλεύουν ο ένας τον άλλον, οφείλουν να ζητούν από τον Αλλάχ να τους δώσει περισσότερη από τη γενναιοδωρία Του μέσω νόμιμης εργασίας και μέσω προσευχής.