Οι Πυλώνες και οι Υποχρεωτικές Πράξεις της Προσευχής
Οι πυλώνες (αρκάν• ενικός: ρουκν) της προσευχής συνιστούν τα ουσιαστικά μέρη της που είναι απαραίτητα για την εγκυρότητά της. Αν κάποιος από αυτούς τους πυλώνες παραμεληθεί σκοπίμως, η προσευχή καθίσταται άκυρη. Αν όμως ξεχαστεί τότε θα πρέπει να εκμπληρώνεται όπως θα αναφέρουμε λίγο παρακάτω, για να θεωρείται η προσευχή έγκυρη.
Είναι οι εξής:
Το εναρκτήριο Τακμπίρ (Τακμπίρατ Αλ-Ιχράμ), η όρθια στάση, αν κάποιος έχει τη δυνατότητα να το κάνει• η απαγγελία της Σούρατ Αλ-Φάτιχα (σε περίπτωση που τελεί την προσευχή μόνος του, δηλ. δεν οδηγείται από κάποιον ιμάμη)• υπόκλιση• ύψωση από την υπόκλιση• πρηνή στάση, κάθισμα μεταξύ των δύο πρηνών στάσεων, το τελικό τασάχουντ, κάθισμα κατά την απαγγελία του τελικού τασάχουντ• το τασλίμ• και βεβαίωση ότι κάθε μέρος του σώματος έχει λάβει την ενδεδειγμένη στάση πριν μετακινηθεί από μία θέση στην άλλη.
Οι υποχρεωτικές πράξεις της προσευχής (ουατζιμπάτ• ενικός: ουάτζιμπ) είναι εκείνες οι πράξεις που πρέπει να γίνονται κατά την προσευχή. Αν παραλειφθούν εσκεμμένα, η προσευχή καθίσταται άκυρη. Ωστόσο, αν ξεχαστεί μια από αυτές και κατά τη διάρκεια της προσευχής ο προσευχητής τη θυμηθεί, η προσευχή είναι ακόμα έγκυρη, αλλά οι πράξεις που παραλείφθηκαν πρέπει να αποζημιωθούν με τις δύο πρηνές στάσεις (Σουτζούντ Ασ-Σάχου) όπως θα εξηγηθεί αργότερα.
Οι υποχρεωτικές πράξεις της προσευχής είναι οι εξής:
Απαγγελία όλων των Τακμπιράτ (Αλλάχου Άκμπαρ) κατά τη διάρκεια της προσευχής πέρα από το εναρκτήριο Τακμπίρ (Τακμπίρατ Αλ-Ιχράμ)• η ρήση Σουμπχάνα Ραμπίγια Αλ-‘Αδείμ (Δόξα στον Κύριό Μου, τον Μέγα) μία φορά• ρήση Σάμι‘α Αλλάχου λι μαν χάμινταχ (Ο Αλλάχ ακούει αυτόν που Τον επαινεί), είτε κάποιος προσεύχεται μόνος, είτε είναι ο ηγέτης της προσευχής (ιμάμης)• η ρήση Ράμπανα ουά Λάκα αλ-χαμντ (Κύριέ μας, σε Εσένα ανήκει όλος ο έπαινος)• Σουμπχάνα Ραμπίγια Αλ-’Ά‘λα (Δόξα στον Κύριό μου, τον Ύψιστο) μία φορά• η ρήση Ράμπι ίγφιρ λι (Ω, Κύριε μου, συγχώρεσέ με) κατά το κάθισμα μεταξύ των δύο πρηνών στάσεων μία φορά• και απαγγελία του πρώτου τασάχουντ. Αυτές οι υποχρεωτικές πράξεις μπορούν να αποζημιωθούν μόνο με τις δύο πρηνές στάσεις (Σουτζούντ Ασ-Σάχου).
Οι προτεινόμενες πράξεις της προσευχής (σούνναν ασ-σαλά) είναι οι φράσεις ή οι πράξεις που δεν ανήκουν στους πυλώνες και τις υποχρεωτικές πράξεις της προσευχής. Λειτουργούν ως συμπλήρωμα της προσευχής και συνίσταται να τις τηρούμε. Η παράλειψη οποιασδήποτε από αυτές τις πράξεις ωστόσο, δεν καθιστά άκυρη την προσευχή.
Οι Δύο Πρηνές Στάσεις (Σουτζούντ Ασ-Σάχου)
Αυτές οι πρηνές στάσεις τελούνται συνήθως για την αποζημίωση οποιασδήποτε ανεπάρκειας κατά την προσευχή.
Πότε μπορούν να τελεστούν;
Μπορούν να τελεστούν στις εξής περιπτώσεις:
- Αν κάποιος προσθέσει μια επιπλέον πράξη στην προσευχή κατά λάθος, είτε αυτή η πράξη αποτελείται από την ανάληψη μιας επιπλέον όρθιας στάσης, πρηνής στάσης, υπόκλισης ή καθίσματος, τότε πρέπει να τελέσει τις δύο πρηνές στάσεις (Σουτζούντ Ασ-Σάχου) κατά το τέλος της προσευχής.
- Αν κατά λάθος παραλείψει κάποιον από τους πυλώνες της προσευχής (αρκάν), πρέπει να προσθέσει τον παραλειπόμενο πυλώνα και έπειτα να τελέσει τις δύο πρηνές στάτες (Σουτζούντ Ασ-Σάχου) κατά το τέλος της προσευχής. Για παράδειγμα αν κάποιος ξέχασε τη δεύτερη πρηνή στάση κατά την πρώτη Ρά‘κα και τη θυμήθηκε κατά την απαγγελία ή κατά την υπόκλιση της δεύτερης Ρά‘κα, θα πρέπει να διακόψει την απαγγελία ή την υπόκλιση και να τελέσει τη δεύτερη πρηνή στάση που την ξέχασε και να συνεχίσει την προσευχή του από εκείνη την πρηνή στάση σαν να βρίσκεται ακόμα στην πρώτη Ράκ‘α θεωρώντας την έγκυρη. Αλλά αν τη θυμηθεί μετά την πρώτη πρηνή στάση κατά τη δεύτερη Ράκ‘α, τότε θα πρέπει να θεωρήσει όλη την πρώτη Ράκ‘α του άκυρη και να συνεχίσει την δεύτερη Ράκ‘α του θεωρώντας την τήν πρώτη Ράκ‘α για αυτόν.
- Αν κατά λάθος παραλείψει κάποια υποχρεωτική πράξη (ουατζιμπάτ), όπως το πρώτο τασάχουντ, πρέπει να τελέσει τις δύο πρηνές στάσεις (Σουτζούντ Ασ-Σάχου).
- Αν αμφιβάλει σχετικά με τον αριθμό των Ράκ‘α προσευχής που τέλεσε, θα πρέπει να θεωρεί ότι βρίσκεται στον αριθμό των Ράκ‘α που πιστεύει ότι βρίσκεται περισσότερο και στο τέλος της προσευχής να τελεί τις δύο πρηνές στάσεις (Σουτζούντ Ασ-Σάχου) (δηλ. αν δεν είναι σίγουρος ότι βρίσκεται στην τρίτη ή τέταρτη Ράκ‘α, αλλά θεωρεί περισσότερο ότι βρίσκεται στην τρίτη θα πρέπει να συνεχίσει την προσευχή του σαν να βρίσκεται στην τρίτη και στο τέλος να κάνει Σουτζούντ Ασ-Σάχου.)
Τρόπος Τέλεσης των Δύο Πρηνών στάσεων (Σουτζούντ Ασ-Σάχου): Αυτές μπορούν να τελεστούν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που τις τελεί κανονικά κατά την προσευχή• δηλαδή, τελώντας δύο πρηνές στάσεις και κάθισμα ανάμεσά τους.
Πότε να Τελέσουμε τις Δύο Πρηνές στάσεις (Σουτζούντ Ασ-Σάχου): Μπορούν να τελεστούν:
- Μετά το τελικό τασάχουντ και πριν την απαγγελία Τασλίμ, τελεί τις δύο πρηνές στάτες (Σουτζούντ Ασ-Σάχου) και έπειτα απαγγέλει το τασλίμ όπως κάνει κανονικά για να καταλήξει την προσευχή.
- Μετά την απαγγελία του τασλίμ, τελεί τις δύο πρηνές στάσεις (Σουτζούντ Ασ-Σάχου) κι έπειτα απαγγέλει ξανά το τασλίμ.
Πράξεις που Ακυρώνουν την Προσευχή
- Αν κάποιος από τους πυλώνες (αρκάν) της ή τις προϋποθέσεις (σουρούτ) της σκόπιμα παραλείπονται παρά τη δυνατότητα κάποιου να τους/τις τελέσει, ή τους/τις ξεχάσει.
- Αν κάποια από τις υποχρεωτικές της πράξεις (ουατζίμπατ) παραλείπεται σκοπίμως.
- Σκόπιμη ομιλία κατά τη διάρκεια της προσευχής.
- Δυνατά γέλια κατά τη διάρκεια της προσευχής.
- Περιττές, συνεχείς κινήσεις.
Ανεπιθύμητες Πράξεις κατά τη Διάρκεια της Προσευχής (Μαχρουχάτ Ασ-Σαλά)
Αυτές είναι οι πράξεις που πρόκειται να μειώσουν την αμοιβή κάποιου για την προσευχή του και επηρεάζουν αρνητικά την ταπεινότητα, τη συγκέντρωση και την προσοχή κατά τη διάρκεια αυτής. Είναι οι εξής:
- Στροφή της κεφαλής κατά τη διάρκεια της προσευχής. Όταν ο Προφήτης (r) ρωτήθηκε για αυτήν την πράξη, είπε, «Αποτελεί τρόπο κλοπής με τον οποίο ο Σατανάς αφαιρεί ένα μερίδιο από την προσευχή του ατόμου.» (Σαχίχ Αλ-Μπουχάρι: 718)
- Παιχνίδι με τα χέρια ή το πρόσωπο, τοποθέτηση των χεριών στους γοφούς, σφίξιμο των χεριών μαζί και σπάσιμο των δαχτύλων κάποιου.
- Εμπλοκή στην προσευχή ενώ κάποιος αποσπάται από κάτι άλλο, όπως την ανάγκη του να ανταποκριθεί στο κάλεσμα της φύσης, καθώς ο Προφήτης (r) είπε, «Καμιά προσευχή δεν μπορεί να τελεστεί σωστά όταν σερβίρεται φαγητό μπροστά στον πιστό, ή όταν παροτρύνεται από το κάλεσμα της φύσης.» (Σαχίχ Μόσλεμ: 560)
Οι Προτεινόμενες Προαιρετικές Προσευχές
Οι Μουσουλμάνοι απαιτείται να προσφέρουν μόνο πέντε προσευχές τη μέρα.
Ωστόσο, το Ισλάμ τους ενθαρρύνει να προσφέρουν άλλες προτεινόμενες προσευχές, καθώς αυτό θεωρείται μια αιτία για να αποκτήσει κανείς την αγάπη του Αλλάχ και λειτουργεί προς επανόρθωση οποιασδήποτε ανεπάρκειας κατά την τέλεση των υποχρεωτικών προσευχών.
Ακολουθούν ορισμένες από τις πιο σημαντικές προαιρετικές προσευχές:
- Οι Προαιρετικές Προσευχές που Συνοδεύουν τις Υποχρεωτικές Προσευχές (Ασ-Σούνναν Αρ-Ραουάτιμπ): Αυτές είναι οι προσευχές που προσφέρονται πριν και μετά τις υποχρεωτικές προσευχές και οι Μουσουλμάνοι γενικά δεν τις παραμελούν.
Αναφορικά με την αμοιβή για την τέλεση αυτών των προσευχών, ο Προφήτης (r) είπε, «Ένας Μουσουλμάνος δεν θα προσεύχεται κάθε μέρα δώδεκα Ράκ‘α προαιρετικά πέρα από τις υποχρεωτικές προσευχές για τη Χάρη του Αλλάχ, εκτός ο Αλλάχ να χτίσει για αυτόν ένα σπίτι στον Παράδεισο.» (Σαχίχ Μόσλεμ:728)
Αυτές είναι οι εξής:
1 | Δύο Ράκ‘α πριν την προσευχή Φατζρ. |
2 | Τέσσερις Ράκ‘α πριν την προσευχή Δουχρ, απαγγέλοντας το τασλίμ μετά από κάθε δύο Ράκ‘α• και δύο ακόμη Ράκ‘α μετά την προσευχή Δουχρ. |
3 | Δύο Ράκ‘α μετά την προσευχή Μάγριμπ. |
4 | Δύο Ράκ‘α μετά την προσευχή ‘Ισά’. |
- Η Προσευχή Ουίτρ: η αραβική λέξη ουίτρ σημαίνει «περιττός αριθμός» και αναφέρεται σε προσευχή περιττού αριθμού που προσφέρεται μετά την προσευχή ‘Ισά’. Θεωρείται μία από τις καλύτερες και πιο αξιέπαινες προαιρετικές προσευχές. Ο Προφήτης (r) κάποτε διέταξε τους Μουσουλμάνους, «Ακόλουθοι του Κορανίου! Τελέστε την προσευχή ουίτρ.» (Σούνναν Ατ-Τίρμιδι: 453• Σούνναν Ιμπν Μάτζα: 1170)
Η καλύτερη ώρα για την τέλεση της προσευχής ουίτρ είναι το τελευταίο μέρος της νύχτας πριν την προσευχή Φατζρ, αλλά ένας Μουσουλμάνος μπορεί να την τελέσει οποιαδήποτε στιγμή ανάμεσα στην προσευχή ‘Ισά’ και Φατζρ.
Ο ελάχιστος αριθμός Ράκ‘α για την προσευχή ουίτρ είναι ένας, αλλά είναι καλύτερο να προσφέρει κανείς τρεις. Ένας Μουσουλμάνος μπορεί αν θέλει να προσφέρει περισσότερες, αλλά ο συνηθισμένος αριθμός Ράκ‘α που τελούσε ο Προφήτης (r) ήταν έντεκα.
Οι προαιρετικές προσευχές προσφέρονται συνήθως δύο-δύο Ράκ‘α, ακολουθούμενες από το τασλίμ. Η προσευχή ουίτρ δεν αποτελεί εξαίρεση. Ωστόσο, αν ένας Μουσουλμάνος θέλει να ολοκληρώσει την προσευχή του, πρέπει να προσφέρει μία μόνο Ράκ‘α, κατά τη διάρκεια της οποίας μπορεί να απαγγείλει μια ειδική επίκληση, γνωστή ως επίκληση Κουνούτ. Η επίκληση απαγγέλλεται αφού σηκωθεί από την υπόκλιση και πριν την πρηνή στάση. Μετά από αυτήν την επίκληση μπορεί να προσευχηθεί στον Αλλάχ και να Του ζητήσει οτιδήποτε θελήσει, κρατώντας τα χέρια του μπροστά του και με τις δύο παλάμες σηκωμένες.
Ώρες κατά τις Οποίες δεν Επιτρέπεται να Προσφέρουμε τις Προαιρετικές Προσευχές
Ένας Μουσουλμάνος μπορεί να προσφέρει μια προαιρετική προσευχή οποιαδήποτε ώρα, εκτός από τις ώρες εκείνες που τις όρισε το Ισλάμ ως απαγορευμένες για μια προαιρετική προσευχή, επειδή είναι οι ώρες της λατρείας των άπιστων. Κατά τη διάρκεια εκείνων των ωρών, επιτρέπεται μόνο να τελέσει την υποχρεωτική προσευχή που δεν την τέλεσε στην ώρα της στο τζαμί ή να τελέσει τις προαιρετικές προσευχές που προσφέρονται για κάποιο λόγο, όπως την προσευχή Ταχίγιατου Αλ-Μάστζιντ, «χαιρετισμός του τζαμιού», μια προσευχή που αποτελείται από δύο Ράκ‘α και τελείται μετά την είσοδο στο τζαμί. Ένας Μουσουλμάνος μπορεί, ωστόσο, να επικαλεστεί τον Αλλάχ και να απαγγείλει επίκληση οποιαδήποτε ώρα, χωρίς να υπάρχει ώρα κατά την οποία είναι απαγορευμένες οι επικλήσεις.
Αυτές οι ώρες είναι οι εξής:
1 | Από την ώρα που ακολουθεί την προσευχή Φατζρ μέχρι ο ήλιος να ανατείλει πάνω από τον ορίζοντα στο μήκος μιας λόγχης, μια σύντομη χρονική περίοδο που ορίζεται στον Ισλαμικό Νόμο και ισοδυναμεί με περίπου είκοσι λεπτά σε χώρα με ήπιο κλίμα. |
2 | Από τη στιγμή που ήλιος βρίσκεται στο ζενίθ του μέχρι να πέσει προς τα δυτικά από το μέσο του ουρανού. Αυτή είναι η σύντομη χρονική περίοδος που προηγείται της έναρξης της προσευχής Δουχρ. |
3 | Από την ώρα που ακολουθεί την προσευχή ‘Ασρ μέχρι τη δύση του ηλίου. |
Η Προσευχή στο Τζαμί (Σαλάτ Αλ-Τζαμά‘α)
Ο Αλλάχ διατάζει τους Μουσουλμάνους να τελούν τις πέντε υποχρεωτικές προσευχές στο τζαμί και τους υπόσχεται τεράστια αμοιβή για αυτήν τους την πράξη. Αναφερόμενος στην αμοιβή της προσευχής στο Τζαμί, ο Προφήτης (r) είπε, «Η αμοιβή για την προσευχή που προσφέρει ένας Μουσουλμάνος μαζί με τους άλλους Μουσουλμάνους είναι είκοσι εφτά επίπεδα ανώτερη από αυτή την προσευχή που προσφέρει μόνος του.» (Σαχίχ Αλ-Μπουχάρι: 619• Σαχίχ Μόσλεμ: 650)
Η ομαδική προσευχή (Σαλάτ Αλ-Τζαμά‘α) μπορεί να πραγματοποιηθεί από δύο τουλάχιστον ανθρώπους, ένας από αυτούς λειτουργεί ως ηγέτης της προσευχής (ιμάμης). Ωστόσο, όσο πιο μεγάλη η ομάδα, τόσο πιο αγαπητή είναι στον Αλλάχ.
Ακολουθία του Ιμάμη κατά την Προσευχή (Αλ-’Ε’τιμάμ)
Αυτό σημαίνει πως όσοι προσεύχονται πίσω από τον ιμάμη πρέπει να κάνουν ό,τι κάνει κι εκείνος κατά τη διάρκεια της προσευχής, τηρώντας όλες τις κινήσεις της προσευχής και λαμβάνοντας όλες τις στάσεις προσευχής, όπως την υπόκλιση και τη πρηνή στάση, αμέσως μετά από αυτόν. Δεν πρέπει να προχωρούν σε κάποια κίνηση ή στάση πριν από αυτόν ούτε να διαφοροποιούνται από εκείνον αναφορικά με οτιδήποτε άλλο.
Ο Προφήτης (r) είπε, «Ο ιμάμης ορίστηκε για να τον ακολουθούν οι προσευχητές. Όταν λέει Αλλάχου άκμπαρ να πείτε και σεις, και να μην το λέτε μέχρι να το πει εκείνος πρώτα. Όταν υποκλίνεται να υποκλίνεστε και σεις, και να μην υποκλίνεστε μέχρι να το κάνει εκείνος πρώτος. Όταν λέει, Σάμι‘α Αλλάχου λιμάν χάμινταχ (Ο Αλλάχ ακούει αυτόν που Τον επαινεί), να λέτε, «Ράμπανα ουά Λάκα αλ-χαμντ (Κύριέ μας, σε Εσένα ανήκει όλος ο έπαινος).» Όταν πέφτει πρηνής να πέφτετε πρηνείς και σεις και να μην πέφτετε πρηνείς μέχρι να το κάνει εκείνος πρώτα.» (Σαχίχ Αλ-Μπουχάρι: 710, Σαχίχ Μόσλεμ: 414 και Σούνναν Άμπου Νταούντ: 603).
Ποιος Πρέπει να Ηγείται της Προσευχής;
Γενικά, το άτομο που γνωρίζει καλύτερα το Κοράνιο πρέπει να προτιμάται ως ηγέτης της προσευχής. Αν όσοι είναι παρόντες είναι ίσοι αναφορικά με αυτό, τότε αυτός που είναι καλύτερα ενημερωμένος για τους θρησκευτικούς κανόνες, όπως είπε ο Προφήτης, «Ας να είναι ιμάμης κατά την προσευχή αυτός που γνωρίζει καλύτερα το Κοράνιο απ’ έξω• κι αν όλοι όσοι είναι παρόντες είναι ίσοι αναφορικά με αυτό, τότε ας να είναι αυτός που γνωρίζει καλύτερα τη Σούννα (Παράδοση του Προφήτη (r))…» (Σαχίχ Μόσλεμ: 673).
Πού Στέκονται ο Ιμάμης και Όσοι τον Ακολουθούν κατά την Προσευχή;
Ο ιμάμης στέκεται μπροστά από αυτούς που τον ακολουθούν κατά την προσευχή (μα’μουμούν• ενικός: μα’μούμ/ ακόλουθος). Οι ακόλουθοι, στέκονται ώμο με ώμο, σχηματίζουν ευθείες γραμμές πίσω του, και οι πρώτες σειρές πρέπει να γεμίζουν και να συμπληρώνονται πρώτα. Αν υπάρχει ένας μόνο ακόλουθος (μα’μούμ), στέκεται στα δεξιά του ιμάμη.
Πώς να Αναπληρώσουμε τις Χαμένες Ράκ‘α Προσευχής
Αν η προσευχή έχει ήδη ξεκινήσει, ο αργοπορημένος πρέπει να ακολουθήσει την προσευχή στην ίδια στάση στην οποία βρίσκει τον ιμάμη. Για παράδειγμα, αν βρει τον ιμάμη σε πρηνή στάση, πρέπει να απαγγείλει το Τακμπίρ (Τακμπίρατ Αλ-Ιχράμ) κι έπειτα να πέσει κι αυτός στην ίδια στάση. Όταν ο ιμάμης ολοκληρώσει την προσευχή απαγγέλοντας το τασλίμ, ο αργοπορημένος σηκώνεται, απαγγέλοντας το τακμπίρ, για να λάβει όρθια στάση και να ολοκληρώσει ατομικά την υπόλοιπη προσευχή, αναπληρώνοντας για τις Ράκ‘α που έχασε.
Ο αργοπορημένος μετρά τις Ράκ‘α της προσευχής του, προσθέτοντας τις Ράκ‘α που έκανε με τον ιμάμη με τις Ράκ‘α που αναπλήρωσε μετά μόνος του.
Πώς να Καθοριστεί πως έχει Προσφερθεί ένα Ολοκληρωμένο Ράκ‘α
Η προσευχή καθορίζεται από τον αριθμό Ράκ‘α που προσφέρονται σε αυτήν• αν κάποιος αργοπορημένος συμμετάσχει στην προσευχή ενώ ο ιμάμης βρίσκεται σε θέση υπόκλισης, θεωρείται πως έχει προσφέρει ολοκληρωμένη Ράκ‘α ακόμη και αν δεν απήγγειλε τη Σούρατ Αλ-Φάτιχα σε αυτή τη συγκεκριμένη Ράκ‘α σε όρθια στάση. Αν, ωστόσο, χάσει την στάση υπόκλισης, τότε πρέπει να απαγγείλει το τακμπίρ και να ακολουθήσει τον ιμάμη σε αυτή τη Ράκ‘α αλλά θεωρείται πως έχει χάσει τη συγκεκριμένη Ράκ‘α και οποιαδήποτε κίνηση ή στάση σε αυτή δεν μετράει.
Παραδείγματα που Δείχνουν Τρόπους Αναπλήρωσης Χαμένων Ράκ‘α
Αν κάποιος πρόλαβε την προσευχή Φατζρ ενώ ο ιμάμης είναι στη δεύτερη Ράκ‘α, πρέπει, αφού ο ιμάμης ολοκληρώσει την προσευχή με το τασλίμ, να σηκωθεί απαγγέλοντας το τακμπίρ, να λάβει όρθια στάση και να αναπληρώσει την υπόλοιπη Ράκ‘α που έχασε. Δεν πρέπει να απαγγείλει το τασλίμ μέχρι να ολοκληρώσει την προσευχή, καθώς η προσευχή Φατζρ αποτελείται από δύο Ράκ‘α και έχει προσφέρει μόνο τη μία Ράκ‘α με τον ιμάμη.
Αν κάποιος πρόλαβε την προσευχή Δουχρ, ενώ ο ιμάμης βρίσκεται σε θέση υπόκλισης στη τρίτη Ράκ‘α, τότε αυτό σημαίνει πως έχει προσφέρει με τον ιμάμη δύο ολοκληρωμένες Ράκ‘α, οι οποίες μετράνε γι’ αυτόν ως οι δυο του πρώτες Ράκ‘α. Αμέσως μόλις ο ιμάμης ολοκληρώσει την προσευχή με το τασλίμ, πρέπει να σηκωθεί απαγγέλοντας το τακμπίρ, να λάβει όρθια στάση και να προσφέρει δύο ακόμη Ράκ‘α, δηλαδή την τρίτη και τέταρτή του Ράκ‘α, λαμβάνοντας υπόψη πως η προσευχή Δουχρ αποτελείται από τέσσερις Ράκ‘α.
Αν κάποιος πρόλαβε την προσευχή Μάγριμπ ενώ ο ιμάμης βρίσκεται σε καθιστή στάση απαγγέλοντας το τελικό τασάχουντ, πρέπει, αφού ο ιμάμης ολοκληρώσει την προσευχή με το τασλίμ, να σηκωθεί απαγγέλοντας το τακμπίρ, να λάβει όρθια στάση και να προσφέρει τρεις ολοκληρωμένες Ράκ‘α. Ο λόγος είναι πως ακολούθησε την προσευχή μόνο κατά το τέλος, όταν ο ιμάμης απήγγειλε το τελικό τασάχουντ. Μια Ράκ‘α μετράει ως ολοκληρωμένη, όταν κάποιος ακολουθήσει την προσευχή ενώ πρόλαβε τον ιμάμη σε στάση υπόκλισης και πριν να σηκωθεί.
Το Κάλεσμα για την Προσευχή (Αδάν)
Το αδάν έχει οριστεί για το κάλεσμα των ανθρώπων στην προσευχή και σηματοδοτεί την έναρξη της ώρας της υποχρεωτικής προσευχής. Ένα ακόμη κάλεσμα, που αποκαλείται Ικάμα, έχει οριστεί για τη συγκέντρωση των Μουσουλμάνων να μπουν στη σειρά για την έναρξη των υποχρεωτικών προσευχών. Οι Μουσουλμάνοι συνήθιζαν να συγκεντρώνονται έτοιμοι για την προσευχή χωρίς να τους καλέσει κανείς για την προσευχή. Μια μέρα συζητούσαν πώς μπορούν να τους συγκεντρώσουν όλους για προσευχή με ένα συγκεκριμένο κάλεσμα.
Κάποιοι πρότειναν τη χρήση μιας καμπάνας όπως κάνουν οι Χριστιανοί, και άλλοι πρότειναν τη χρήση του κέρατος κριαριού, ακολουθώντας την αρχαία εβραϊκή πρακτική. Τότε, ο ‘Όμαρ ιμπν Αλ-Χαττάμπ, ένας από τους συντρόφους του Προφήτη (r), πρότεινε τον ορισμό κάποιου ώστε να καλεί τους ανθρώπους στην προσευχή. Ο Προφήτης (r) συμφώνησε, έτσι στράφηκε στον Μπιλάλ και είπε, «Σήκω Μπιλάλ και κάλεσε τους ανθρώπους σε προσευχή.» (Σαχίχ Αλ-Μπουχάρι: 579• Σαχίχ Μόσλεμ: 377)
Ο Τρόπος Απαγγελίας του Αδάν και του Ικάμα
- Τόσο το αδάν όσο και το ικάμα πρέπει να απαγγέλονται στην περίπτωση μιας ομάδας ανθρώπων (ομαδική προσευχή – Σαλάτ Αλ-Τζαμά‘α) αλλά δεν ισχύει το ίδιο για ένα μόνο άτομο. Αν μια ομάδα προσευχής σκοπίμως το παραλείψει, η προσευχή τους θα είναι ακόμη έγκυρη, αλλά θα αμαρτήσουν.
- Το αδάν οφείλει να απαγγέλεται με ωραία και δυνατή φωνή ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να το ακούνε και να έρχονται στο τζαμί και να τελούν την προσευχή.
- Το αδάν έχει διαφορετικούς τρόπους, οι οποίοι είναι όλοι εγκεκριμένοι από τον Προφήτη (r). Ακολουθεί ο πιο κοινός τρόπος:
Το Ικάμα
- Αλλάχου Άκμπαρ Αλλάχου Άκμπαρ.
- Ασχάντου αλ-λά ιλάχα ίλλα Αλλάχ.
- Ασχάντου άν-να Μωχάμμανταν ρασούλου Αλλάχ.
- Χάγια ‘αλά Ασ-Σαλάχ.
- Χάγια ‘αλά Αλ-Φαλάχ.
- Κάντι κάματι εσσαλάτου, κάντι κάματι εσσαλάχ «Η προσευχή πρόκειται να ξεκινησει, η προσευχή πρόκειται να ξεκινήσει.»
- Αλλάχου Άκμπαρ Αλλάχου Άκμπαρ.
- lΛα ιλάχα ίλλα Αλλάχ.
Το Αδάν
- Αλλάχου Άκμπαρ «Ο Αλλάχ είναι ο Μέγας όλων.» (τέσσερις φορές)
- Ασχάντου αλ-λά ιλάχα ίλλα Αλλάχ «Μαρτυρώ πως δεν υπάρχει άλλος θεός που να αξίζει να λατρεύεται παρά μόνο ο Αλλάχ.» (δύο φορές)
- Ασχάντου άν-να Μωχάμμανταν ρασούλου Αλλάχ «Μαρτυρώ πως ο Μωχάμμαντ είναι ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ» (δύο φορές).
- Χάγια ‘αλά Ασ-Σαλάχ «Σπεύσατε σε προσευχή» (δύο φορές)
- Χάγια ‘αλά Αλ-Φαλάχ «Σπεύσατε στην επιτυχία» (δύο φορές)
- Αλλάχου Άκμπαρ «ο Αλλάχ είναι ο Μέγας όλων.» (δύο φορές)
- Λα ιλάχα ίλ-λα Αλλάχ «δεν υπάρχει άλλος θεός που να αξίζει να λατρεύεται παρά μόνο ο Αλλάχ.» (μία φορά)
Ανταπόκριση στο Αδάν
Συνίσταται, κατά το άκουσμα κάθε φράσης του αδάν, να επαναλαμβάνει κανείς μετά τον μου’άδιν (αυτόν που καλεί σε προσευχή) και να λέει ακριβώς αυτό που λέει, εκτός όταν λέει, Χάγια ‘αλά ασσαλάχ ή Χάγια ‘αλά αλ-φαλάχ, στην οποία περίπτωση πρέπει κανείς να πει: Λα χάουλα ουά λα κού-ουατα ίλ-λα Μπιλλάχ, που σημαίνει «Δεν υπάρχει ούτε εξουσία, ούτε δύναμη παρά μόνο με τον Αλλάχ.»
Συνίσταται να λέει κανείς την ακόλουθη επίκληση μετά το αδάν: Αλλάχουμα Ράμπα χάδιχι εντ-ντά‘ουατι ετ-τάμμα, ουά ασ-σαλάτι ελ-κά’ιμα, άατι Μωχάμμανταν ελ-ουασίλατι ουά αλ-φαντίλα, ουά εμπ‘άθουχου ελ-μακάμα αλ-μαχμούντα αλ-λάδι ουα‘άντταχ (Ω, Αλλάχ! Κύριε αυτού του τέλειου καλέσματος (το κάλεσμα του Μονοθεϊσμού) και αυτής της ορισμένης προσευχής, δώσε στο Μωχάμμαντ την Αλ-Ουασίλα (την ύψιστη θέση στον Παράδεισο) και την Αλ-Φαντίλα (ανώτερο επίπεδο πάνω από όλους τους ανθρώπους), και ύψωσέ τον στην Αξιέπαινη Θέση (της μεσολάβησης για το λογαριασμό των ανθρώπων κατά την Ημέρα της Κρίσεως) την οποία του έχεις υποσχεθεί).