Małżeństwo w islamie

Małżeństwo jest jedną z naważniejszych relacji. Islam kładzie na nie duży nacisk i zachęca do niego, podkreślając, że jest to jedna z praktyk proroków (zob. str. 202).

Islam przywiązuje wielką wagę do wyjaśniania zasad i etykiety związanej z małżeństwem oraz prawami małżonków, co pomaga zapewnić związkowi stabilność i trwałość oraz stworzyć szczęśliwą rodzinę, w której dzieci dorastają, zyskując równowagę psychiczną, rozwijając w sobie prawość i doskonałość w różnych aspektach życia.

 

Wśród tychże zasad są następujące:

Islam ustanowił kilka warunków decydujących o ważności małżeństwa. Oto one:

Warunki islamu w odniesieniu do żony

  1. Musi być muzułmanką lub należeć do Ludzi Księgi (tj. być żydówką lub chrześcijanką) i praktykować swoją religię. Jednakże islam zachęca muzułmanina, by wybierał na żonę pobożną muzułmankę, gdyż będzie ona dobrą matką i zapewni dzieciom dobre wychowanie oraz będzie wspierać swego męża w przestrzeganiu zasad islamu. Prorok r powiedział: „Żeńcie się z kobietą religijną, a będzie wam się wiodło” (Ṣaḥiḥ Al Buchārῑ: 4802; Ṣaḥiḥ Muslim: 1466).
  2. Musi być cnotliwa. Nie wolno poślubić kobiety znanej z lubieżności i niemoralności. Allah ﷻ mówi: „I [dozwolone są wam] kobiety cnotliwe spośród wierzących, i kobiety cnotliwe spośród tych, którym została dana Księga przed wami” (Al Mā’ida, 5:5).
  3. Nie może należeć do kategorii kobiet maḥram, czyli tych, z którymi nigdy nie wolno się ożenić (zob. str. 206). Nie można też żenić się jednocześnie z dwiema siostrami ani z jakąś kobietą i jej ciotką.

Warunki islamu w odniesieniu do męża.

Musi być muzułmaninem. Muzułmanka nie może wyjść za mąż za niemuzułmanina, bez względu na to, jaką religię on wyznaje, czy należy do Ludzi Księgi (tj. jest żydem lub chrześcijaninem), czy też nie. Islam podkreśla, że należy zaakceptować oświadczyny mężczyzny, jeśli spełnia dwa następujące warunki:

  • Jest praktykujący.
  • Ma dobry charakter.

Prorok r powiedział: „Jeśli ktoś, z kogo religijności i charakteru jesteś zadowolony prosi o rękę twojej córki, przystań na jego prośbę” (Sunan At Tirmidῑ: 1084; Sunan Ibn Mādża: 1967).

Prawa i obowiązki małżonków

Zarówno mężowi, jak i żonie Allah ﷻ nadał pewne prawa i nałożył na nich obowiązki oraz zachęca ich do robienia wszystkiego, co wzmacnia i podtrzymuje małżeństwo. Oboje oni są odpowiedzialni za dobro rodziny i żadne z nich nie powinno wymagać od drugiego niczego, co jest ponad jego możliwości. Koran mówi: „One mają prawa równe swoim obowiązkom, zgodnie z uznanym zwyczajem” (Al Baqara, 2:228). Dlatego potrzebna jest tolerancja i uprzejmość, by wieść dobre życie i zbudować silną rodzinę.

Prawa żony

  1. Prawo do utrzymania i zakwaterowania.
  • Mąż musi utrzymywać żonę i zapewnić jej jedzenie, picie, odzież i inne niezbędne rzeczy oraz odpowiednie warunki mieszkaniowe, nawet jeśli jest ona bogata.
  • Wysokość kwoty przeznaczonej na jej utrzymanie: Kwota, jaką mąż powinien wydawać na swą żonę jest zależna od jego dochodu. Nie powinien być ani rozrzutny, ani skąpy. Koran głosi: „Niech ten, który żyje w dostatku, wydaje według swego dostatku! Niech ten, któremu zostało wymierzone, wydaje według tego, co dał mu Bóg! Bóg nie obciąża żadnej duszy niczym innym, niż tym, co jej dał” (At Talāq, 65:7).
  • Mąż musi utrzymywać żonę z uprzejmością, bez jakiegokolwiek poniżania jej czy wypominania, ponieważ nie jest to z jego strony żadna łaska, ale jego obowiązek nałożony przez Allaha.
  • Kiedy muzułmanin wypełnia swój obowiązek utrzymywania żony i dzieci, zostanie przez Allaha nagrodzony, zgodnie ze słowami Proroka r : „Jeśli muzułmanin wydaje na swą rodzinę z nadzieją na nagrodę od Allaha, zostanie mu to policzone jako jałmużna” (Ṣaḥῑḥ Al Buchārῑ: 5036; Ṣaḥῑḥ Muslim: 1002). Powiedział również: „Zostaniecie nagrodzeni za wszystko, co wydajecie, pragnąc przez to zadowolić Allaha, nawet jeśli byłby to kęs jedzenia, który umieszczacie w ustach swoich żon” (Ṣaḥῑḥ Al Buchārῑ: 56; Ṣaḥῑḥ Muslim: 1628). Kto zaniedbuje swój obowiązek utrzymywania rodziny, choć ma możliwość to robić, popełnia ogromny grzech, zgodnie ze słowami Proroka r: „Kto zaniedbuje osoby będące na jego utrzymaniu, ten popełnia grzech” (Sunan Abu Dāłūd: 1692).
  1. Prawo do dobrego traktowania.

To oznacza, że mąż powinien mieć dobre maniery, być uprzejmy, łagodny w słowach oraz wyrozumiały względem błędów i uchybień, które mogą się zdarzyć każdemu. Koran głosi: „Obchodźcie się z nimi w sposób przyzwoity. A jeśli czujecie względem nich wstręt, to być może czujecie wstręt do czegoś, w czym Bóg umieścił wielkie dobro” (An Nisā’, 4:19).

Prorok r powiedział: „Wiernymi mającymi najgłębszą wiarę są ci mający najlepszy charakter, a najlepsi z was to ci, którzy najlepiej traktują swoje żony” (Sunan At Tirmidῑ: 1162).

„Wiernymi mającymi najgłębszą wiarę są ci, którzy mają najlepszy charakter, a najlepszymi z was są ci, którzy są najlepsi dla swoich żon” (Sunan At Tirmidῑ: 2612; Musnad Aḥmad: 24677).

„Najlepsi z was to ci, którzy są najlepsi dla swoich żon, a ja jestem najlepszy z was dla swoich żon” (Sunan At Tirmidῑ: 3895).

Jeden z Towarzyszy Proroka spytał go: „O Wysłanniku Allaha, jakie jest prawo żony wobec męża?”, a on odpowiedział: „Karmić ją, kiedy sam jesz, odziewać ją, gdy ubierasz siebie, nie bić jej po twarzy, nie wyzywać i nie odsuwać się od niej, chyba że w obrębie domu” (Sunan Abu Dāłūd: 2142).

  1. Prawo do uprzejmości i tolerancji.

Należy pamiętać, że kobieca natura różni się od męskiej i brać pod uwagę wszystkie aspekty życia, dostrzegając nie tylko wady, ale i zalety swojej żony, gdyż nikt nie jest bez skazy. Należy być cierpliwym i mieć pozytywne nastawienie: „I nie zapominajcie o szlachetności w swoim postępowaniu” (Al Baqara, 2:237). Prorok r powiedział też: „Niech wierzący mężczyzna nie nienawidzi wierzącej kobiety; jeśli nie podoba mu się jedna z cech jej charakteru, z pewnością zadowoli go inna” (Ṣaḥῑḥ Muslim:1469).

Prorok r nakłania mężczyzn, by dobrze traktowali kobiety, zwracając ich uwagę na fakt, że kobieca psychika i emocjonalność jest inna od męskiej, lecz te różnice pomiędzy kobietą a mężczyzną są komplementarne i nie mogą być przyczyną niezgody czy rozwodu. Prorok r powiedział: „Traktujcie kobiety dobrze, gdyż kobieta stworzona została z żebra i nie będzie prosta, tak jak byście sobie tego życzyli. Jeśli chcecie się nią cieszyć, musicie żyć z jej skrzywieniem. Jeśli będziecie się starać na siłę ją wyprostować, złamiecie ją, a złamanie oznacza rozwód” (Ṣaḥῑḥ Al Buchārῑ: 3153; Ṣaḥῑḥ Muslim: 1468).

  1. Prawo do spędzanie z nią nocy.

Mężczyzna powinien spędzać noce ze swą żoną i musi jej poświęcać co najmniej jedną na cztery noce. Musi też rozdzielać je sprawiedliwie pomiędzy żony, jeśli ma ich więcej niż jedną.

  1. Prawo do ochrony, gdyż jest ona honorem męża.

Kiedy mężczyzna żeni się z kobietą staje się ona jego honorem, którego musi bronić, nawet gdyby miał w wyniku tego zginąć. Prorok r powiedział: „Kto umiera, broniąc swej rodziny, ten jest męczennikiem” (Sunan At Tirmidῑ; 1421; Sunan Abu Dāłūd: 4772).

  1. Prawo do nie wyjawiania jej sekretów małżeńskich.

Mąż nie może opowiadać innym o sprawach intymnych swojej żony i wyjawiać sekretów małżeńskich. Prorok r powiedział: „Zaprawdę, wśród najgorszych ludzi w oczach Allaha w Dniu Zmartwychwstania będzie mężczyzna, który po intymnym zbliżeniu się do swojej żony wyjawia jej sekrety” (Ṣaḥῑḥ Muslim: 1437).

  1. Prawo do nie doświadczania złego traktowania i wykorzystywania.

Islam ustanowił kilka zasad, w oparciu o które powinno się rozwiązaywać problemy małżeńskie. Wśród nich są następujące:

  • Korygowanie błędów za pomocą dialogu i mądrego napominania.
  • Nie odzywanie się do żony przez nie dłużej niż trzy dni, a jeśli to nie zadziała, opuszczenie jej w łóżku, jednak nadal przebywając w tym samym domu.
  • ‘Ā’isza ~ przekazała: „Wysłannik Allaha r nigdy nikogo nie uderzył, z wyjątkiem gdy walczył na drodze Allaha. Nie uderzył też nigdy służącego ani kobiety” (Ṣaḥῑḥ Muslim: 2328).
  1. Prawo do edukacji i porad.

Mąż musi zachęcać członków swej rodziny do czynienia dobra i zakazywać czynienia zła. Powinien robić co w jego mocy, by pomóc im podążać drogą wiodącą do Raju i unikać ścieżek wiodących do Ognia Piekielnego poprzez ułatwienie im wypełniania Boskich nakazów i odwodzenie ich od tego, co zakazane. Żona także musi doradzać swemu mężowi, kierować go na właściwą drogę i zapewnić ich dzieciom jak najlepsze wychowanie. Koran mówi: „O wy, którzy wierzycie! Strzeżcie się sami i wasze rodziny od Ognia, którego strawą będą ludzie i kamienie” (At Taḥrῑm, 66:6). Również Prorok r powiedział: „Każdy z was jest pasterzem (opiekunem) i jest odpowiedzialny za swoje stado (swoich podopiecznych).” (Ṣaḥῑḥ Al Buchārῑ: 2416; Ṣaḥῑḥ Muslim: 1829).

  1. Prawo do tego, by ustalone przez nią warunki małżeńskie były przestrzegane.

Jeśli żona w czasie zawierania małżeństwa ustala warunki, które są zgodne z prawem, na przykład określone warunki mieszkaniowe czy kwotę, jaką będzie otrzymywać na swe utrzymanie, a mąż na te warunki przystanie, musi ich przestrzegać, gdyż kontrakt małżeńki jest najważniejszą umową. Prorok r powiedział: „Warunki, które najbardziej zasługują na to, by zostały spełnione to te, na podstawie których dozwolone są intymne części ciała (tj.warunki kontraktu małżeńskiego)” (Ṣaḥῑḥ Al Buchārῑ: 4856; Ṣaḥῑḥ Muslim: 1418).

Prawa męża

  1. Prawo do posłuszeństwa

Allah ﷻ uczynił mężczyznę odpowiedzialnym za kobietę. Musi on ją utrzymywać i dbać o nią, tak jak pasterz dba o swoje stado. Jest tak z powodu cech, w które Allah wyposażył mężczyznę i zobowiązań finansowych, jakie na niego nałożył. Koran mówi: „Mężczyźni są obrońcami i opiekunami kobiet ze względu na to, że Bóg dał wyższość jednym nad drugimi i ze względu na to, że oni rozdają ze swojego majątku” (An Nisā’, 4:34).

  1. Prawo do zaspakajania swych potrzeb seksualnych

Prawem męża jest, by żona umożliwiała mu zaspokojenie jego potrzeb seksualnych i zalecane jest, by się dla niego upiększała. Jeśli odmawia mężowi współżycia, czyni rzecz zakazaną i popełnia ciężki grzech, chyba że ma ku temu ważne powody, takie jak miesiączka, odrabianie opuszczonych dni obowiązkowego postu czy choroba. Prorok r powiedział: „Kiedy mężczyzna wzywa swoją żonę do łoża a ona odmawia, przez co on spędza noc zagniewany na nią, aniołowie przeklinają ją aż do świtu” (Ṣaḥῑḥ Al Buchārῑ: 3065; Ṣaḥῑḥ Muslim: 1436).

  1. Prawo do tego, by żona nie wpuszczała do jego domu nikogo, kogo on w nim nie chce Jest to jego prawo i ona musi je szanować.

Prorok r powiedział: „Nie jest dozwolony kobiecie post [nadobowiązkowy] bez zgody męża, jeśli jest on obecny; i nie jest dozwolone, aby wpuszczała kogokolwiek do domu bez jego zgody” (Ṣaḥῑḥ Al Buchārῑ: 4899).

  1. Prawo do tego, by żona nie opuszczała domu bez jego zgody

Jednym z praw męża jest to, że żona nie może opuszczać domu bez jego zgody. Może to być zgoda na jednokrotne, konkretne wyjście, albo ogólne upoważnienie do wychodzenia do pracy czy w innych celach, gdy jest taka potrzeba.

  1. Prawo do usługiwania mu

Zalecane jest, by kobieta usługiwała swemu mężowi, przygotowując mu posiłki i wypełniając inne obowiązki domowe.