Ḥadżdż

Zalety Mekki oraz Świętego Meczetu

Święty Meczet (Al Masdżid Al Ḥarām) usytuowany jest w Mekce – mieście w zachodniej części Półwyspu Arabskiego. Ma szczególną wartość, gdyż:

1. Mieści się w nim Ka‘ba.

 Drzwi Ka‘by bogato ozdobione cytatami ze Świętego Koranu. .

Kaba to budynek w kształcie sześcianu znajdujący się pośrodku Świętego Meczetu w Mekce.

Stanowi kierunek (qibla), ku któremu wszyscy muzułmanie zwracają się w trakcie modlitwy, a także podczas niektórych z innych aktów czci, dla których Allah ﷻ tak nakazał.

Ka‘ba została zbudowana przez proroka Abrahama u i jego syna, Ismaela u na rozkaz Allaha I . W późniejszych czasach była wielokrotnie przebudowywana.

Koran głosi: „I kiedy Abraham i Ismael wznosili fundamenty [Świętego] Domu, [prosili Boga:] ‘Panie nasz! Przyjmij to od nas, przecież Ty jesteś Wszystko Słyszący, Wszechwiedzący!’” (Al Baqara, 2:127).

Sam Prorok Muḥammad r wraz z różnymi plemionami z Mekki wziął udział w ułożeniu Czarnego Kamienia na jego właściwym miejscu po odbudowie Ka‘by.

2. Był to pierwszy meczet, jaki został zbudowany na ziemi.

Jeden ze szlachetnych Towarzyszy Proroka, Abu Darr t , zapytał kiedyś Proroka r : „O Wysłanniku Allaha, który meczet został zbudowany jako pierwszy na ziemi?” On odpowiedział: „Święty Meczet [w Mekce]”. Abu Darr znów zapytał: „A który potem?”. Odpowiedział: „Meczet Al Aqsa [w Jerozolimie]”. Abu Darr dalej dopytywał: „Jak długi odstęp czasowy był między nimi?” Prorok r odpowiedział: „Czterdzieści lat. Gdziekolwiek się znajdziesz, a nadejdzie czas modlitwy, wykonaj ją tam.” (Ṣaḥῑḥ Al Buchārῑ: 3186; Ṣaḥῑḥ Muslim: 520).

3. Nagroda za wykonywanie modlitw w nim jest zwielokrotniona.

Prorok r powiedział: „Jedna modlitwa w moim meczecie [w Medynie] jest lepsza niż tysiąc modlitw w każdym innym meczecie, oprócz Świętego Meczetu [w Mekce], a jedna modlitwa w Świętym Meczecie jest lepsza niż sto tysięcy modlitw gdziekolwiek indziej” (Sunan Ibn Mādża: 1406; Musnad Aḥmad: 14694).

4. Allah ﷻ i Jego Wysłannik I ogłosili go świętym.

Jak głosi Koran: „Ja otrzymałem tylko rozkaz, bym czcił Pana tego miasta, które On uczynił świętym. Do Niego należy każa rzecz! I otrzymałem rozkaz, aby być wśród tych, którzy się poddali całkowicie” (An Naml, 27:91).

Werset ten jasno pokazuje, że Allah ogłosił Mekkę miejscem świętym i przez to zakazał rozlewu krwi w niej, polowania na jej zwierzynę łowną czy ścinania jej drzew i trawy.

Prorok r zauważył kiedyś: „Mekka została uczyniona miejscem świętym przez samego Allaha, nie przez ludzi. Nie jest dozwolone temu, kto wierzy w Allaha i Dzień Ostatni, by przelewał w niej krew lub ścinał jej drzewa” (Ṣaḥῑḥ Al Buchārῑ: 104; Ṣaḥῑḥ Muslim: 1354).

5. Jest to dla Allaha I i Jego Wysłannika r najbardziej umiłowana ziemia.

Jeden z Towarzyszy Proroka r powiedział kiedyś: „Widziałem Wysłannika Allaha r siedzącego na swym wielbłądzie na bazarze Al Ḥazłara i zwracającego się do Mekki: ‘Na Allaha, jesteś dla Allaha najlepszą i najbardziej umiłowanym ziemią. Gdybym nie został z ciebie wypędzony, nigdy bym cię nie opuścił’” (Sunan At Tirmidῑ: 3925; An Nasā’ῑ As Sunan Al Kubrā: 4252).

6. Allah ﷻ uczynił pielgrzymkę do Świętego Domu obowiązkiem wszystkich tych, którzy są w stanie ją wykonać:

Abraham u wezwał ludzi na pielgrzymkę i przybywali oni ze wszystkich stron. Zgodnie z przekazem Proroka r, wszyscy prorocy odbywali ḥadżdż do Świętego Domu. Jeśli chodzi o rozkaz dany Abrahamowi u, Koran mówi: „I ogłoś wśród ludzi pielgrzymkę: oni przyjdą do ciebie pieszo lub na wszelkiego rodzaju wysmukłych wierzchowcach; oni przybędą z każdego odległego jaru” (Al Ḥadżdż, 22:27).

 Znaczenie ḥadżdż

Ḥadżdż to religijna podróż do Domu Boga w Mekce z intencją odprawienia rytuałów pielgrzymkowych. Ta podróż składa się z serii praktyk, jakich nauczył Prorok r , wśród których są: wejście w stan rytualnej czystości (iḥrām), siedmiokrotne okrążenie Ka‘by, siedmiokrotne przejście pomiędzy wzgórzami Aṣ Ṣafā i Al Marła, przebywanie na Równinie ‘Arafat i rzucanie kamykami w kolumnę w dolinie Mina.

Ḥadżdż przynosi pielgrzymom wiele korzyści, między innymi głoszenie jedności Allaha, ogromne przebaczenie, wzajemne poznanie się muzułmanów i uczenie się zasad islamu.

Rytuały pielgrzymkowe odbywają się pomiędzy ósmym a trzynastym dniem miesiąca dul-ḥidżdża, dwunastego miesiąca islamskiego kalendarza księżycowego.

Kto musi odbyć ḥadżdż?

 Siedmiokrotne okrążanie Ka‘by (ṭałāf) jest jednym z ‘podstawowych elementów ḥadżdż i ‘umry. .

Muzułmanin aby mógł odbyć ḥadżdż, musi być prawnie odpowiedzialny za swoje czyny (mukallaf) i mieć możliwość wykonania jej. Prawna odpowiedzialność (taklῑf) oznacza, że musi być osobą dojrzałą i zdrową umysłowo.

Co oznacza możliwość?

Możliwość tutaj oznacza zdolność do podjęcia podróży do Świętego Meczetu w zgodny z prawem sposób oraz odprawienie rytuałów pielgrzymkowych bez ogromnych trudności. Nie może też zagrażać ludzkiemu życiu i mieniu. Koszty ḥadżdż, muszą być pokryte ze środków dodatkowych, nie z tych przeznaczonych na pokrycie niezbędnych potrzeb swoich i osób, które ma się na utrzymaniu.

Różne sytuacje dotyczące możliwości wykonania ḥadżdż

1. Możliwość wykonania ḥadżdż osobiście. Człowiek jest w stanie odbyć podróż do Świętego Domu samodzielnie, i nie będzie to dla niego zbyt forsowne, a także ma wystarczające środki, by to uczynić. Wówczas ma obowiązek odbycia jej osobiście.
2. Możliwości finansowe: Człowiek jest niezdolny do wykonania ḥadżdż osobiście ze względu na chorobę czy podeszły wiek, jednak ma wystarczające środki, by upoważnić kogoś do wykonania pielgrzymki w jego imieniu. W takim przypadku musi wyznaczyć pełnomocnika, który odbędzie pielgrzymkę za niego, oraz pokryć jej koszty.
3. Brak możliwości wykonania ḥadżdż osobiście lub poprzez pełnomocnika. Osoba, która nie ma możliwości odbycia ḥadżdż, jest zwolniona z tego obowiązku. Przykładem może być osoba, która nie ma środków ponad te niezbędne do zaspokojenia potrzeb swoich i osób będących na jej utrzymaniu. Osoba ta nie musi specjalnie zbierać pieniędzy, aby pielgrzymkę wykonać. Jednak kiedy tylko będzie je mieć, ḥadżdż stanie się dla niej obowiązkiem.

 Kobiety potrzebują maḥrama, by wykonać ḥadżdż

Aby kobieta mogła odbyć ḥadżdż, musi jej towarzyszyć jej mąż lub inny męski krewny, któremu jest niedozwolone poślubienie jej ze względu na bliskie pokrewieństwo (maḥram), czyli na przykład ojciec, dziadek, syn, wnuk, brat, bratanek, siostrzeniec, wuj czy stryj (zob. str. 207).

Jednakże jeśli kobieta wykonuje ḥadżdż bez maḥrama ale tak, że nie jest narażona na żadne niebezpieczeństwo, jej ḥadżdż jest ważna.

Zalety ḥadżdż

Osoba zamierzająca wykonać ḥadżdż lub ‘umrę, musi poznać islamskie regulacje z nimi związane.

Wykonywanie ḥadżdż ma wiele zalet, między innymi:

1. Jest to jeden z najlepszych uczynków. Zapytano raz Proroka r : „Jaki jest najlepszy uczynek?”. On odrzekł: „Wiara w Allaha i Jego Wysłannika”. Zapytano go wtedy: „Co potem?”. Odpowiedział: „Walka na drodze Allaha”. Znów zapytano: „Co potem?”. Odpowiedział: „Ḥadżdż, która jest wykonana prawidłowo i zostaje przyjęta przez Allaha” (Ṣaḥῑḥ Al Buchārῑ: 1447; Ṣaḥῑḥ Muslim: 83).
2. Jest to doskonała okazja do zdobycia wielkiego wybaczenia. Prorok r powiedział: „Ktokolwiek odbywa pielgrzymkę dla Allaha, powstrzymując się od rafat (stosunków seksualnych lub nieprzyzwoitości) i fusuq (niemoralnego zachowania, grzechów), ten wróci do domu taki, jak w dniu, kiedy matka go urodziła” (Ṣaḥῑḥ Al Buchārῑ: 1449; Ṣaḥῑḥ Muslim: 1350). Oznacza to, że będzie wolny od wszelkich grzechów, jak w dniu, w którym się urodził.
3. Stanowi wspaniałą okazję, by zostać ocalonym przed ogniem piekielnym. Prorok r powiedział: „Nie ma dnia, w którym Allah uwalnia ludzi od Ognia tak, jak w dniu ‘Arafat” (Ṣaḥῑḥ Muslim: 1348).
4. Nagrodą za nią jest Raj, czego dowodzą słowa Proroka r : „Nie ma innej nagrody za prawidłowo wykonaną ḥadżdż, jak tylko Raj” (Ṣaḥῑḥ Muslim: 1349).

Jednakże z tych i innych zalet skorzysta tylko ten, kto ją odbędzie z dobrą intencją, wyłącznie dla Allaha, i wykona ją prawidłowo, podążając za przykładem Proroka r .

Najważniejsze cele ḥadżdż

Ḥadżdż ma liczne cele i zadania ważne dla jednostki oraz społeczeństwa. Dlatego Allah ﷻ mówi po wzmiance o zwierzęciu ofiarnym, że należy je zarżnąć, pragnąc w ten sposób zbliżyć się do Boga: „Nie dosięgnie Boga ani ich mięso, ani ich krew, lecz dosięgnie Go wasza bogobojność” (Al Ḥadżdż, 22:37). Prorok r powiedział również: „Okrążanie Kaby, przebieganie pomiędzy wzgórzami Aṣ Ṣafā i Al Marła oraz kamienowanie kolumn oznaczają tylko wspominanie Allaha” (Sunan Abu Dāłūd: 1888).

Niektórymi z tych celów są:

1. Okazanie swej pokory i poddania się Allahowi

Urzeczywistnia się to, kiedy pielgrzymi porzucają wszelkiego rodzaju luksusy i ozdoby, ubierając jednakowe odzienie przed wejściem w stan uświęcenia (iḥrām), ukazując w ten sposób swą całkowitą zależność od Boga. Uwalnia ich to także od wszelkich spraw i zajęć tego świata, które mogłyby odciągnąć ich uwagę od całkowitego poświęcenia się swemu Panu. Dzięki temu mogą zasłużyć na Jego przebaczenie i miłosierdzie. Potem stają na wzgórzu ‘Arafat, całkowicie poddając się swemu Panu. Stają przed Nim przepełnieni szacunkiem i czcią, dziękując Mu za Jego liczne dobrodziejstwa i prosząc, by wybaczył im On ich grzechy i niedociągnięcia.

2. Okazanie Allahowi wdzięczności

Okazuje się wdzięczność za możliwość odbycia ḥadżdż dzięki dwóm z największych darów jakie człowiek posiada na tym świecie: pieniądzom i dobremu zdrowiu. Poprzez ḥadżdż muzułmanin dziękuje Allahowi I za te dwa błogosławieństwa, poddając się wielkiemu obciążeniu fizycznemu i wydając pieniądzie, by zbliżyć się do swego Allaha. Okazywanie wdzięczności jest nie tylko obowiązkiem podyktowanym przez ludzki umysł, ale także nakazanym przez prawo Boskie.

3. Zjednoczenie się muzułmanów

Podczas pielgrzymki muzułmanie z całego świata zbierają się, poznają się nawzajem i zbliżają się do siebie. Znikają różnice związane z rasą, kolorem skóry, językiem i klasą społeczną. Jednoczą się oni w tym największym zbiorowisku ludzkim. Ich jedynym celem jest pomaganie sobie nawzajem w szerzeniu cnotliwości i bogobojności, zachęcanie się do podążania za prawdą i do cierpliwości, by powiązać to ziemskie życie z życiem przyszłym.

4. Przypomnienie o Dniu Sądu

Ḥadżdż przypomina pielgrzymom o Dniu Zmartwychwstania, w którym spotkają się ze swym Panem. Kiedy pielgrzym zmienia swoje zwykłe ubranie na proste odzienie, wygłasza talbija, przyjmuje stan uświęcenia(iḥrām), staje na równinie ‘Arafat i widzi wokół siebie tłum ludzi w jednakowych szatach przypominających całun, uświadamia mu to przez co będzie przechodzić po śmierci i zachęca go do wkładania większego wysiłku w przygotowanie się do życia przyszłego.

5. Przejawianie czystego monoteizmu i okazywanie czci jedynie Allahowi, poprzez słowa i czyny

Urzeczywistnia się to poprzez recytację przez pielgrzymów frazy zwanej talbija: Labbejk Allāhumma labbejk, labbejka lā szarῑka laka labejk, innal ḥamda łan ni‘mata laka łal mulk, lā szarῑka lak (‘Oto jestem do Twoich usług, o Allahu, oto jestem. Oto jestem do Twoich usług. Nie masz żadnych partnerów. Tylko do Ciebie należy wszelka chwała i łaska i do Ciebie jedynego należy władza. Nie masz żadnych partnerów’). Jeden z Towarzyszy Proroka powiedział kiedyś o słowach talbiji, że są „czystym monoteizmem” (ṢaḥῑḥMuslim: 1218). Tak naprawdę czysty monoteizm widoczny jest w większości rytuałów, słów i czynów podczas ḥadżdż.

 Od muzułmanów wymaga się odbycie ‘umry raz w życiu jeśli mają taką możliwość.