Modlitwa

Arabskie słowo ṣalāt (zwykle tłumaczone jako modlitwa) dosłownie oznacza zwracanie się i błaganie. Jest to więź, jaką muzułmanin ustanawia ze swoim Panem i Stwórcą i obejmuje najbardziej wysublimowane formy okazywania całkowitego poddania się Allahowi, szukanie u Niego ochrony oraz proszenie Go o pomoc i wsparcie. Kiedy muzułmanin staje przed swoim Panem w modlitwie i wspomina Go, jego dusza oczyszcza się i zdaje sobie sprawę ze swojego jestestwa i natury świata, w którym żyje. Uświadamia sobie wielkość swego Pana i ogromne miłosierdzie, jakie mu On okazał. Dlatego ta modlitwa sprawia, że trzyma się on zasad Boskiego prawa i unika niesprawiedliwości, nieprzyzwoitości i czynienia zła, jak głosi Koran: „Zaprawdę, modlitwa chroni od szpetoty i powstrzymuje od niegodziwości!” (Al ‘Ankabūt, 29:48).

Pozycja i zalety modlitwy (ṣalāt) w islamie

Modlitwa (ṣalāt) jest bez wątpienia najważniejszym i najznakomitszym aktem czci. Angażuje nie tylko ciało, ale także serce, umysł i język. Jej ogromna waga przejawia się w wielu aspektach, włącznie z następującymi:

Modlitwa zajmuje najwyższą pozycję w islamie

1. Jest to drugi filar islamu, jak powiedział Prorok r : „Islam został zbudowany na pięciu filarach: zaświadczenie, że nie ma boga oprócz Allaha, a Muḥammad jest Wysłannikiem Allaha; wykonywanie pięciu codziennych modlitw obowiązkowych; dawanie obowiązkowej jałmużny (zakāt); pielgrzymka do (Świętego) Domu; oraz post w miesiącu ramaḍān” (Ṣaḥῑḥ Al Buchārῑ: 8; Ṣaḥῑḥ Muslim: 16). Filar to podpora budynku, bez której by się on zawalił.
2. Dowody islamskie wykazują, że modlitwa jest tym, co odróżnia muzułmanów od niewiernych. Prorok r powiedział: „Pomiędzy człowiekiem a bałwochwalstem (szirk) i niewiarą (kufr) jest porzucenie modlitwy” (Ṣaḥῑḥ Muslim: 82). Powiedział również: „Przymierzem rozróżniającym nas od nich jest modlitwa, a kto opuszcza modlitwę, ten przestał wierzyć.” (Sunan At Tirmidῑ: 2621; Sunan An Nasā’ῑ: 463).
3. Allah ﷻ nakazuje wierzącym, by wykonywali modlitwę we wszystkich okolicznościah: podczas podróży i będąc w miejscu zamieszkania, w czasie wojny i w czasie pokoju, w zdrowiu i podczas choroby – zgodnie ze swoimi możliwościami. Koran mówi: „Przestrzegajcie modlitw” (Al Baqara, 2:238). Wszechmogący Allah opisuje Swoje wierne sługi jako tych, „którzy odprawiają swoje modlitwy” (Al Mu’minūn, 23:9).

Zalety modlitwy

 Allah  nakazuje wierzącym odprawianie modlitw w każdych okolicznościach, nawet w czasie wojny i nieszczęścia.

Liczne dowody z Koranu i Sunny potwierdzają zalety modlitwy, wśród których są następujące:

1. Zmywa ona mniejsze grzechy, zgodnie ze słowami Proroka r: „Pięć codziennych modlitw i modlitwa piątkowa zmywają wszystkie mniejsze grzechy popełnione pomiędzy nimi, tak długo, jak unika się grzechów ciężkich” (Saḥῑḥ Muslim: 233; Sunan At Tirmidῑ: 214).
2. Jest światłem rozświetlającym życie muzułmanina, prowadzącym go do wszystkiego, co dobre i utrzymującym go z dala od zła, zgodnie z przekazem Koranu: „Modlitwa chroni od szpetoty i powstrzymuje od niegodziwości!” (Al Ankabūt, 29:45). Prorok r powiedział także: „Modlitwa jest światłem” (Saḥῑḥ Muslim: 232).
3. Będzie pierwszą rzeczą, o jaką ludzie zostaną zapytani w Dniu Sądu. Jeśli zostanie przyjęta, pozostałe czyny również zostaną przyjęte; jeśli jednak nie zostanie przyjęta, żaden inny czyn nie zostanie przyjęty, zgodnie ze słowami Proroka r: „Pierwszą rzeczą, z jakiej sługa Allaha zostanie rozliczony w Dniu Sądu, będzie jego modlitwa. Jeśli będzie ona dobra, reszta jego czynów będzie dobra; jeśli będzie ona zła, reszta jego czynów też będzie zła” (Aṭ Ṭabarānῑ – Al Mu‘dżam Al Ałṣaṭ: 1859).

Dla kogo jest ona obowiązkiem?

Modlitwa jest obowiązkiem dla każdego dojrzałego, zdrowego na umyśle muzułmanina i muzułmanki, z wyłączeniem kobiety podczas jej miesiączki lub krwawienia połogowego, gdyż wówczas zwolniona jest ona z odprawiania modlitw i nie wymaga się od niej odrobienia opuszczonych modlitw po ustaniu krwawienia (zob. str. 98).

Osobę uznaje się za dojrzałą, jeśli występuje u niej któraś z następujących oznak:

Jakie warunki trzeba spełnić przed przystąpieniem do modlitwy?

1. Usunięcie nieczystości fizycznej i rytualnej (zob. str. 93).

2. Zakrycie intymnych części ciała (‘aura)

‘Aurę należy zakryć ubraniami, które nie są ani obcisłe, ani zbyt skąpe, ani prześwitujące.

Są trzy rodzaje ‘aury, jaka musi być zasłonięta podczas modlitwy:

Dla kobiety: Całe ciało dojrzałej kobiety, z wyjątkiem twarzy i dłoni, postrzegane jest jako ‘aura.

Dla dziecka: ‘Aura małego dziecka to jego genitalia i pośladki.

Dla mężczyzny: ‘Aura dojrzałego mężczyzny to obszar od pępka do kolan. 

Allah ﷻ mówi w Koranie: „O synowie Adama! Bierzcie wasze ozdoby [tj ubranie umożliwiające okrycie ‘aury] na każde miejsce modlitwy!” (Al A‘rāf, 7:31). Tak naprawdę ‘aura to minimalny obszar, jaki musi zostać zakryty.

Kiedy muzułmanka wykonuje modlitwę, musi zakryć całe swoje ciało, z wyjątkiem twarzy i dłoni.

3. Zwrócenie się w kierunku qibla

Allah ﷻ mówi: „I skądkolwiek byś przychodził, zwracaj twarz ku Świętemu Meczetowi [w Mekce]” (Al Baqara, 2:149).

„Zaprawdę, modlitwa dla wiernych jest przepisana w oznaczonym czasie!” (An-Nisā’, 4:103)..

• Kierunkiem, w jakim muzułmanie muszą się zwracać podczas modlitwy (qibla) jest Ka‘ba ‒ budynek w kształcie sześcianu ulokowany wewnątrz Świętego Meczetu w Mekce. Ka‘ba została pierwotnie wybudowana przez Abrahama u i wszyscy prorocy pielgrzymowali do niej. To prawda, że jest to jedynie kamienna budowla, która nie może przynieść ani szkody, ani korzyści, jednak Allah ﷻ nakazał muzułmanom, by zwracali się ku niej podczas modlitwy, jednocząc się i obierając ten sam kierunek.
• Od muzułmanina wymaga się, by zwracał się ku Ka‘bie, jeśli może ją przed sobą zobaczyć. Jeśli jednak jest od niej daleko i nie może jej zobaczyć, wówczas zwraca się jedynie w kierunku Mekki i niewielkie odchylenie od kierunku qibla nie unieważnia modlitwy, gdyż Prorok r powiedział: „To, co jest między wschodem a zachodem, to qibla” (Sunan At Tirmidῑ: 342).
• Jeśli nie może się ku niej zwrócić, na przykład ze względu na chorobę, wówczas jest z tego obowiązku zwolniony, podobnie jak ze wszystkich innych obowiąków, których nie jest w stanie wykonywać, zgodnie z przekazem Koranu: „Przeto bójcie się Boga, [wykonując jego nakazy] jak tylko potraficie” (Al Taghābun, 64:16).

4. Przestrzeganie pór modlitw.

Modlitwa nie będzie ważna, jeśli zostanie wykonana zanim rozpocznie się jej pora. Także opóźnianie jej poza jej wyznaczony czas jest surowo zabronione, zgodnie ze słowami Koranu: „Zaprawdę, modlitwa dla wiernych jest przepisana w oznaczonym czasie” (An-Nisā’, 4:103).

Należy tutaj podkreślić, że:

• Najlepiej jest wykonywać modlitwę zaraz po nastaniu jej pory.
• Musi być wykonana w wyznaczonym dla niej czasie. Nie wolno jej opóźniać poza ten czas, bez względu na przyczynę.
• Jeśli ktoś opuści modlitwę ze względu na sen lub zapomnienie, musi ją odrobić kiedy tylko sobie o niej przypomni.

Pięć modlitw obowiązkowych i ich pory

Allah ﷻ nakazał muzułmanom pięć modlitw w ciągu doby. Są one filarem wspierającym religię i stanowią najważniejszy z obowiązków. Allah określił dla nich następujące pory:

Modlitwa o świcie (ṣalāt ul fadżr): Składa się z dwóch cykli modlitewnych (rak‘āt, l.poj. rak‘a). Jej pora rozpoczyna się o brzasku – porze dnia, kiedy na horyzoncie pojawia się pierwsze światło; trwa do wschodu słońca.

Modlitwa południowa (ṣalāt uẓ ẓuhr): Składa się z czterech cykli. Jej pora rozpoczyna się, kiedy słońce minie zenit i zacznie skłaniać się ku zachodowi, a kończy się, kiedy cień przedmiotu osiąga długość równą wysokości tego przedmiotu.

Modlitwa popołudniowa (ṣalāt ul ‘aṣr): Składa się z czterech cykli. Jej pora rozpoczyna się po zakończeniu pory modlitwy ẓuhr, czyli kiedy cień przedmiotu ma długość równą wysokości tego przedmiotu, a kończy się wraz z zachodem słońca. Muzułmanin musi starać się ją wykonać zanim słońce zażółci się, a jego blask będzie przyćmiony.

Modlitwa wieczorna (ṣalāt ul maghrib): Składa się z trzech cykli. Jej pora rozpoczyna się, gdy słońce zachodzi, czyli kiedy jego tarcza znika za horyzontem, a kończy się wraz ze zniknięciem czerwonej poświaty na niebie (o zmroku).

Modlitwa nocna (ṣalāt ul ‘iszā’): Składa się z czterech cykli. Jej pora rozpoczyna się po całkowitym zapadnieciu zmroku i trwa do połowy nocy. W skrajnych przypadkach, gdy zajdzie taka konieczność, można ją wykonać przed świtem.

Muzułmanie mogą polegać na kalendarzach z czasami modlitw, nie muszą określać początku pory modlitwy sami.

 Miejsce modlitwy

 Jednym z błogosławieństw islamu jest to, że modlitwa wykonywana w dowolnym miejscu jest ważna. .

Islam nakazuje mężczyznom, by wykonywali modlitwy w zgromadzeniu i zachęca ich, by robili to w meczecie, który służy też jako forum i miejsce spotkań muzułmanów. Wzmacnia to więzi braterstwa pomiędzy nimi i jednoczy ich. Islam naucza, że modlitwa zbiorowa jest lepsza niż ta, którą człowiek wykonuje samotnie, zgodnie ze słowami Proroka r : „Modlitwa w zgromadzeniu przewyższa modlitwę wykonywaną samodzielnie o dwadzieścia siedem stopni” (Saḥῑḥ Al Buchārῑ: 619; Saḥῑḥ Muslim: 650; Musnad Aḥmad: 5921).

Modlitwa może być jednak wykonywana gdziekolwiek. To jedna z łask, jakimi obdarzył nas Allah ﷻ . Prorok r powiedział: „Cała ziemia została dla mnie uczyniona miejscem modlitwy i jest czysta (tj. odpowiednia do wykonywania tajammum). Dlatego jeśli kogoś z mojej społeczności zastanie pora modlitwy, może się modlić gdziekolwiek się znajduje” (Saḥῑḥ Al Buchārῑ: 328; Saḥῑḥ Muslim: 521).

Kryteria, jakie musi spełniać miejsce modlitwy

Islam wymaga, by miejsce, w którym chcemy się pomodlić, było czyste, zgodnie z przekazem Koranu: „Zawarliśmy przymierze z Abrahamem i Izmaelem: ‘Oczyśćcie Mój Dom dla odprawiających okrążenia, dla tych, którzy pozostają w medytacji, i dla tych, którzy się pochylają i wybijają pokłony” (Al Baqara, 2:125). Ogólna zasada jest taka, że miejsce, w którym zamierzamy się pomodlić, postrzegać należy jako czyste, a mogąca w nim wystąpić nieczystość jest przypadkowa. Dlatego jeśli nie ma czegoś, co jasno świadczyłoby o nieczystości danego miejsca, musi być ono postrzegane jako czyste i wolno nam się tam modlić bez potrzeby użycia dywanika modlitewnego.

Jest wiele wytycznych co do miejsca modlitwy. Oto niektóre z nich:

1. Nie wolno nam się modlić w miejscu, gdzie moglibyśmy przeszkadzać innym, jak na ścieżkach, w korytarzach i miejscach, gdzie nie wolno stać lub siedzieć, gdyż może to zatamować ruch i stanowić duże utrudnienie. Prorok r powiedział: „Nie szkodźcie, ani jako pierwsi, ani w odwecie” (Sunan Ibn Mādża: 2340; Musnad Aḥmad: 2865).
2. Miejsce to musi być wolne od rzeczy, które mogą nas rozpraszać, jak obrazki, hałasy i muzyka.
3. Nie wolno się modlić tam, gdzie ktoś mógłby szydzić z modlitwy, jak na przykład w miejscu, gdzie są ludzie pijani czy fanatycy itp. Wszechmogący Allah zabrania muzułmanom znieważania fałszywych bóstw niemuzułmanów, aby oni nie mogli znieważać w swej nieświadomości Allaha I : „Nie poniżajcie tych, których oni wzywają poza Bogiem, żeby nie znieważali Boga przez wrogość, nieświadomie” (Al An‘am, 6:108).
4. Niepożądane jest, by modlić się w miejscach zaprojektowanych po to, by popełniać w nim grzeszne czyny, jak w salach balowych czy klubach nocnych.

Miejsce modlitwy